Το κείμενο αυτό έρχεται μετά από μια σειρά παρεμβάσεων που πραγματοποιήσαμε σε διάφορα δημοτικά κτήρια (Βίλα Ζωγράφου, Κινηματογράφος Αλέκα, θέατρο Ποταμίτης). Στόχος του κειμένου αλλά και των παρεμβάσεων μας είναι να καταθέσουμε με τον δικό μας τρόπο τον πολιτικό μας λόγο στην κοινωνία, ενάντια στον κυρίαρχο λόγο των αρχών που επιβάλλεται ως ο μοναδικός αποδεκτός.
Με καταστολή και επιχειρηματικές σκοπιμότητες σε κτήρια φιλέτα, ο Δήμος Ζωγράφου ουσιαστικά επιβάλει την επί πληρωμή «πολιτιστική διαπαιδαγώγηση» των πολιτών με πραγματικό στόχο το κέρδος. Τρανό παράδειγμα η καταστολή αυτοοργανωμένων χώρων για την φιλοξενία «δημοτικών» πολιτιστικών παροχών, που φυσικά χρεώνονται. Τα κτίρια είτε παραχωρούνται σε ιδιώτες αν και φέρουν τον τίτλο «δημοτικά», είτε η χρήση τους υποσκάπτει εγχειρήματα αλληλεγγύης που έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν χωρίς καμία σκοπιμότητα κέρδους.
Βίλα Ζωγράφου (15/3 πανό: Οι ιδέες δεν εκκενώνονται αλληλεγγύη στις καταλήψεις)
Μετά την καταστολή έρχεται η νηνεμία. Οι αντιδράσεις πέφτουν, η ζωή συνεχίζεται κανονικά, τα μέρη που ξέραμε και περπατήσαμε γεμίζουν κάμερες, σεκιουριτάδες, οι πόρτες ανοιγοκλείνουν ανάλογα με τα ωράρια που αποφασίζουν οι προύχοντες και το θέαμα καλά κρατεί. Στις 13/03/2017 η δημοτική αρχή, το τοπικό αφεντικό της γειτονιάς, σε συνεργασία βεβαίως με τα κρατικά αφεντικά και όλον τον υπόλοιπο εξουσιαστικό εσμό εισβάλλουν στον Αυτοδιαχειριζόμενο Κοινωνικό Χώρο της βίλας Ζωγράφου. Η δικαιολογία η ίδια: Πολιτισμός Uber Alles. «Αριστερή» και «Δεξιά» Αρχή συνεργάζονται αρμονικά απέναντι στον κοινό εχθρό, εισβάλλουν και μοιράζουν την πίτα χωρίς δεύτερες σκέψεις, σαν προετοιμασμένοι από καιρό – που ήταν. Παράνομες απευθείας αναθέσεις και εξωπραγματικά ποσά άνω των 100.000€ για τις τάχα αναγκαίες επισκευές του χώρου και ένας πακτωλός χρημάτων για συνεχείς πολιτιστικές εκδηλώσεις. Μέσω του καθεστωτικού τύπου τα παραπάνω χρεώνονται στους καταληψίες, φτάνοντας στο αυθαίρετο συμπέρασμα ότι αυτοί/ες τα προκάλεσαν, επιβεβαιώνοντας την αγαστή συνεργασία όλων όσων έχουμε πάνω από τα κεφάλια μας. Και αν η πραγματικότητα είναι διαφορετική, τόσο το χειρότερο για αυτή. Ο κόσμος που πέρναγε από την Βίλα Ζωγράφου όλα αυτά τα χρόνια, όχι μόνο από τη γειτονιά μας, αλλά από παντού καταλαβαίνει τα πολιτικάντικα παραμύθια τους, έχοντας δει διά ζώσης την κατάσταση του χώρου από την αρχή της κατάληψης, μέχρι την καταστολή.
Και αν για τους εξουσιαστές, πολιτισμός σημαίνει εισβολή των ΜΑΤ, χρήμα που ρέει και εκδηλώσεις με χορηγούς συνεργάτες των νεοναζί (βλ. Market In), αυτό που όλοι/ες είχαμε να αντιπαραβάλουμε είναι η αυτοδιαχείριση, η αντιεμπορευματικότητα, η δημιουργικότητα και η ύπαρξη χώρων αγώνα ενάντια σε μικρά και μεγάλα αφεντικά και τις καταπιεστικές δομές του κράτους. Αυτό το τελευταίο είναι που θέλουν να πατάξουν με κάθε τρόπο οι διαχειριστές της εξουσίας σε κάθε ιστορική περίοδο. Μόνο που τώρα η ωμή καταστολή πρέπει να γαρνίρεται με όμορφα παραπετάσματα, συναυλιακές φιέστες και πολύ, πολύ, πολύ πολιτισμό για να έχουν και κάτι να αντιτάξουν οι οσφυοκάμπτες ψηφοφόροι τους. Όπως λέγανε και για τους προκατόχους τους στον κρατικό θώκο: τουλάχιστον αυτοί έφτιαξαν δρόμους.
Δημοτικός κινηματογράφος Αλέκα (12/5 πανό: Ούτε δημόσιο ούτε ιδιωτικό καταλήψεις παντού και αυτοδιαχείριση των αναγκών μας)
Ακόμα ένα παράδειγμα που εντάσσεται στις πολιτιστικές business του Δήμου είναι η περίπτωση του «δημοτικού» κινηματογράφου Αλέκα. Ο Δήμος κάθε θερινή σεζόν τα τελευταία χρόνια προχωρεί σε απευθείας εκμίσθωση του συγκεκριμένου κτηρίου σε επιχειρηματία για χρήση του ως θερινού κινηματογράφου. Η επαναλαμβανόμενη επιβεβαίωση των εξαρτημένων σχέσεων της εκάστοτε δημοτικής αρχής και των εργολάβων δεν μας εκπλήσσει. Άλλωστε έκτος από την προφανή κοροϊδία της πληρωμής δημοτικών τελών, αυτό που αλλάζει είναι η αλλαγή σκυτάλης από τα δημοτικά-κρατικά στα ιδιωτικά συμφέροντα.
Το μοντέλο της διαχείρισης της δημόσιας ιδιοκτησίας από το σώμα των εκπροσώπων -εξουσιαστών είναι καταδικασμένο να παράγει χώρους αποστειρωμένους και ανελεύθερους όπως το σημερινό Αλέκα. Αντίθετα το μοντέλο της κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης των χώρων και των κτηρίων προτάσσει χώρους βασισμένους στις καθημερινές ανάγκες. Απέναντι στον κυρίαρχο πολιτισμό των εξουσιαστών, με χώρους ανοιχτούς σε όλους και με οπτικοακουστικά ερεθίσματα τα οποία θα στοχεύουν στη συνείδηση.
Θέατρο Ποταμίτης & Λυόμενα Ιλισίων (13/7 πανό: Όλα είναι δικά μας γιατί όλα είναι κλεμμένα κατάληψη σε βίλες, πάρκα και εγκαταλειμμένα)
Όσον αφορά το θέατρο Ποταμίτης τον Σεπτέμβριο του 2016 το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε την αγορά του πληρώνοντας ένα ποσό της τάξης των 550.000 ευρώ. Λίγους μήνες μετά, τον Ιανουάριο του 2017 η ίδια δημοτική αρχή που ολοκλήρωσε το φαραωνικού τύπου σχέδιο αγοράς του θεάτρου, αρνείται στους υπάλληλους καθαριότητας του Δήμου την παροχή των αυτονόητων μέσων ατομικής προστασίας. Εκείνοι κατεβαίνουν σε απεργία προκειμένου να προστατεύσουν την ζωή και την υγεία τους. Οι προτεραιότητες της δημοτική αρχής ξεκάθαρες. Οι μπίζνες του πολιτισμού, το κυνήγι ψήφων και η προοπτική του κέρδους είναι πάνω από τις ανάγκες εργασίας και επιβίωσης.
Η αγορά του θεάτρου έχει όμως και μια ακόμα πτυχή εξίσου σημαντική αλλά λιγότερο προβεβλημένη. Απέναντι από τον χώρο του θεάτρου βρίσκονται δύο λυόμενα κτήρια τα οποία ήταν παρατημένα επί πολλά συναπτά έτη. Στις αρχές του 2015 και στην κορύφωση της προσφυγικής κρίσης κατελήφθησαν από κινηματικό κόσμο της γειτονιάς που με προσωπική εργασία τα κατέστησε κατοικήσιμα ώστε να φιλοξενηθούν οικογένειες μεταναστών/στριων. Σε αυτόν τον χώρο φιλοξενήθηκαν δεκάδες μετανάστες/στριες σε ανθρώπινες συνθήκες μακριά από τα χέρια κράτους, μπάτσων και λοιπών διαχειριστών του προσφυγικού. Στον αντίποδα ο Δήμος σε συνεργασία με το στρατό, την αστυνομία και τις ΜΚΟ δημιούργησε ένα ακόμα στρατόπεδο συγκέντρωσης στις παλιές εγκαταστάσεις των κατασκηνώσεων του Δήμου Ζωγράφου στη Ραφήνα.
Τα λυόμενα και ο περιβάλλον χώρος τους όπως και δυο παρακείμενα οικόπεδα που αποκτηθήκαν μαζί με το θέατρο αποτελούν κομμάτι των σχεδίων του Δήμου. Για αυτό το λόγο ανατέθηκε στο ΕΜΠ η εκπόνηση μελέτης ανάπλασης του χώρου. Σε καθηγητές-εργολάβους δηλαδή που την φορτώνουν σε αμίσθους φοιτητές. Οι μετανάστες που ζουν σήμερα μόνοι τους εκεί μέσα στον αστικό ιστό της γειτονιάς και έχοντας γλυτώσει την υποχρεωτική «φιλοξενία» των αρχών δεν περιλαμβάνονται στα μεγαλεπήβολα σχέδια τους αποτελούν εμπόδιο και ελάχιστη παράπλευρη απώλεια. Ο «πολιτισμός» τους άλλωστε δεν χωράει ούτε μετανάστες, ούτε παραδείγματα έμπρακτης αλληλεγγύης.
Κανένα κτήριο, κανένα πάρκο, καμιά πλατεία δεν πρέπει να αφήνεται στην διαχείριση των αρχών. Κάθε κατάληψη σε αυτούς τους χώρους σε συνδυασμό με την ενεργή συμμετοχή της κοινωνικής βάσης με όρους αυτοοργάνωσης, μπορεί να αποτελέσει μια ρωγμή στο υπάρχον σύστημα της ανάθεσης. Τα κτήρια που επιλέχτηκαν για τις παρεμβάσεις από την ομάδα μας, είναι κτήρια που δείχνουν ξεκάθαρα το status που θέλει να επιβάλει η Δημοτική αρχή και οι συναυτουργοί της στην γειτονιά μας. Καταστολή, απευθείας εκμισθώσεις, υπέρογκες αγορές και όλα αυτά καλυμμένα με τον μανδύα της προσφοράς πολιτισμού. Φυσικά η τωρινή Δημοτική αρχή δεν πρωτοτυπεί. Στον ίδιο δρόμο βάδισαν όλες οι δημοτικές αρχές, πιστές πάντα στα κάθε λογής συμφέροντα και πάντα ενάντια στους ακηδεμόνευτους κοινωνικούς αγώνες.
Για εμάς κάθε ελεύθερος χώρος είναι μια ευκαιρία συνάντησης και συνδιαμόρφωσης με βάση τις ανάγκες μας. Είναι η έμπρακτη εφαρμογή των προταγμάτων της αλληλεγγύης στην κοινωνική πραγματικότητα. Χώροι όπως η βίλα, το Αλέκα, το Ποταμίτης αλλά και χιλιάδες άλλοι χώροι θα πρέπει να αποτελέσουν χώρους αγώνα, στέγης και δημιουργίας σε κάθε γειτονιά. Χώρους ζωντανούς οπού κινητήριος δύναμη τους αποτελεί η καθημερινή παρουσία και εμπλοκή των συμμετεχόντων, μακριά από την λογική της ανάθεσης των χώρων και των ζωών μας σε κάθε λογής εξουσιαστές.
“Ξέρουμε ότι το ουσιαστικό, το αναμφισβήτητα ωφέλιμο, δεν είναι να σκοτώσουμε τον βασιλιά σαν άτομο, αλλά να σκοτώσουμε όλους τους βασιλιάδες των παλατιών ή των κοινοβουλίων και των εργοστασίων μέσα στην καρδιά και στη σκέψη των ανθρώπων, να ξεριζώσουμε δηλαδή, την πίστη στην αρχή της εξουσίας, πίστη που εξακολουθεί να την έχει ένα μεγάλο κομμάτι του λαού”.
Ερρίκο Μαλατέστα
Αναρχική Ομάδα Ζωγράφου “Βραχυκύκλωμα”